Diagnoza ADHD u dorosłych

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) to zaburzenie neurorozwojowe, które nie dotyczy wyłącznie dzieci. U dorosłych może prowadzić do trudności w życiu zawodowym, społecznym i osobistym, jednak często pozostaje niezdiagnozowane. ADHD jest często występującym stanem neurorozwojowym. Jego rozpoznawalność jest najwyższa w populacji dzieci i młodzieży: u dzieci wieku 3–12 lat wynosi 7,6%, w wieku 13–18 lat 5,6%, natomiast u osób dorosłych ocenia się ją na 4,4%. Szacuje się, że w Polsce ADHD może występować u ok. 1 mln osób. Tymczasem najbardziej aktualne dane z 2023 r. dotyczące rozpoznań w publicznym systemie opieki zdrowotnej wskazują, że diagnozę F90 według klasyfikacji ICD-10 (zaburzenia hiperkinetyczne, zespoły nadpobudliwości ruchowej), odpowiadającą ADHD, odnotowano jedynie u 3579 konsultowanych w tamtym roku dorosłych. Stanowi to niespełna 0,4% osób potencjalnie spełniających kryteria rozpoznania.

Proces diagnozy ADHD u dorosłych różni się od tego u dzieci, uwzględniając specyfikę objawów, które mogą przyjmować subtelniejsze formy ze względu na etap rozwoju oraz strategie kompensacyjne. Diagnoza ADHD u dorosłych w Europie i w Polsce opiera się na podobnych podstawach: szczegółowym wywiadzie, narzędziach diagnostycznych i ocenie współistniejących zaburzeń. Ważnym elementem jest także psychoedukacja pacjentów i ich rodzin na temat ADHD, co pomaga w lepszym zrozumieniu problemu i wprowadzeniu skutecznego leczenia, które może obejmować farmakoterapię, psychoterapię i strategie behawioralne.

Narzędzia diagnostyczne używane przeze mnie w gabinecie : ASRS (Adult ADHD Self-Report Scale), Diva 5, MMPI-2, NEO-PR, KPD, STAI i inne. Powyższych używam w celu diagnozy różnicowej oraz oceny współistniejących zaburzeń. Diagnoza trwa zwykle 3-4 konsultacje i skutkuje wydaniem opinii psychologicznej, która jest diagnozą funkcjonalno-nozologiczną czyli opisuje funkcjonowanie badanego wraz z informacją, czy badany spełnia kryteria diagnostyczne danego zaburzenia wraz z zaleceniami.